BẤT TỬ

Khi ta chưa sinh ra là khi bố mẹ ta chưa biết nhau, lúc đó vũ trụ đã có kế hoạch cho ta ra đời để thực hiện một số công việc cần thiết. Rồi khi ta mất đi thân thể lại hoàn lại những cái gì ta đã lấy được từ vũ trụ và cuộc sống. Cả hai quá trình trước khi sinh ra và sau khi mất đi ta đều không thể nhận thức được bản thân và vũ trụ vì ta không có ta - một bộ máy hoàn hảo nhất của vũ trụ. Chỉ có khi có ta là lúc sinh trưởng và phát triển thì nhận thức của ta rõ nét nhất, nhưng cũng không đủ khả năng để nhận thức được hết về chính bản thân ta - vì bản thân ta là một hệ thống tự nhận thức, tự điều chỉnh phức tạp, tinh vi. Thiền ra đời để giải quyết vấn đề nhận thức về bản thân ta trong cả ba quá trình trước khi sinh ra, khi sinh ra và sau khi mất đi này. Trong quá trình Thiền não bộ ta không bị các ảnh  hưởng bởi các yếu tố xung quanh, những tư tưởng ý nghĩ xuất hiện bên trong, nhưng cơ thể ta vẫn được chỉ huy bởi hệ thống tự nhận thức và tự điều chỉnh, thì nhận thức của chúng ta sẽ hòa được với nhận thức chung của vũ trụ để ta tự nhận thấy rằng ta cũng ở trong một trường Không, rộng lớn bao la như trước khi sinh ra và sau khi mất đi. Vậy bản thể của ta dù có hay chưa có hoặc mất đi đều nằm trong cái Không này. Nhưng tại sao cái Không rộng lớn đó lại tạo ra cái Có được và cái có rồi lại trở về cái Không? (Sắc Sắc Không Không) Đó là do sự vận động không ngừng nghỉ của vũ trụ và bản thân ta nằm trong đó (Kinh Dịch). Nhưng tại sao lại cần sự vận động đó khi mà cuối cùng của Có là Không rồi từ Không lại trở về Có? Là vì quá trình vận động đó sẽ tạo ra sự phát triển của mỗi cá thể và của cả vũ trụ bao la. Thế sự phát triển đó sẽ đi tới đâu? Nó sẽ đi tới sự hoàn thiện dần dần sao cho ưu việt  nhất, phù hợp nhất có thể, trong hoàn cảnh nó có, nó cần. Vậy vũ trụ hay bản thân ta là một hệ thống tinh vi, phức tạp, thống nhất, tự nhận thức, tự điều chỉnh và vận động không ngừng nghỉ để ngày càng hoàn thiện trong mọi điều kiện của bản thân nó.